Tάσκου Bικτωρία - Tο Oύτι & O Kόσμος Tου ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - ΠΡΑΞΗ - ΘΕΩΡΙΑ Το ούτι πέρασε, πριν από εκατό χρόνια, από την τότε οθωμανική Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη, στον ελλαδικό χώρο όπου παίζεται και ακούγεται μέχρι σήμερα. Στο βιβλίο αυτό γίνεται μια πολύπλευρη προσέγγιση του οργάνου και του κόσμου μέσα στον οποίο έζησε και ζει. Παρουσιάζονται τόσο πρακτικά όσο και θεωρητικά ζητήματα που απασχολούν όσους/όσες παίζουν ούτι: από το πώς πρέπει να αλλάζουν οι χορδές μέχρι το πώς λειτουργεί το σώμα μου όταν παίζω, και από την πυθαγόρεια κλίμακα και τον συγκερασμό μέχρι τη θεωρία των μακάμ, των ρυθμών και των ουσούλ, και πώς αυτή εφαρμόζεται στο ούτι. Το βιβλίο περιέχει συγκεντρωμένο το υλικό που είναι χρήσιμο για όσους/όσες παίζουν, διδάσκουν ή θέλουν να μάθουν ούτι. Στόχος του είναι να προσφέρει πρακτικά εργαλεία και έμπνευση κατά τη μοναχική πορεία της μελέτης και εξερεύνησης του οργάνου, και ταυτόχρονα να ανοίξει δρόμους προς την επικοινωνία και τη συνεύρεση μέσω της μουσικής. Γράφτηκε παράλληλα και συνδέεται με το βιβλίο Τροπική μουσική και μακάμ – 166 μουσικά κομμάτια για ερμηνεία και διδασκαλία, εκδόσεις Fagotto Books, Αθήνα 2023, της ίδιας συγγραφέως, το οποίο περιέχει παρτιτούρες κομματιών τροπικής μουσικής. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ Α ΜΕΡΟΣ 1. Tα μέρη του οργάνου 2. Το τούρκικο και το αραβικό ούτι 2.1 Το τούρκικο ούτι 2.2 Το αραβικό ούτι 2.3 Τα είδη κουρδισμάτων 2.4 Η έκταση του οργάνου 3. Οι χορδές 3.1 Αριθμός χορδών 3.2 Πότε είναι καιρός να αλλάξω τις χορδές 3.3 Τι χορδές να διαλέξω 3.4 Πώς αλλάζω τις χορδές 4. Πώς κουρδίζω 4.1 Κούρδισμα με κουρδιστήρι 4.2 Κούρδισμα «με το αυτί» 4.3 Πώς κρατάω το ούτι και τα κλειδιά του για να το κουρδίσω 5. Προστασία του οργάνου 5.1 Ζέστη και υγρασία 5.2 Πού και πώς τοποθετούμε το ούτι 5.3 Μεταφορά 5.4 Η θήκη του οργάνου 6. Θέση - στάση του σώματος όταν παίζω ούτι 6.1 Πώς κρατάω το ούτι 6.2 Το υποπόδιο 6.3 Η θέση του αριστερού χεριού στο μπράτσο του οργάνου 6.4 Πώς τοποθετώ τα δάχτυλα πάνω στις χορδές 6.5 Ο αντίχειρας πάνω στο μπράτσο του οργάνου 6.6 Πώς «κλείνω» το ούτι όταν δεν χρειάζεται να παίξω 7. Η πένα και η τεχνική χειρισμού της 7.1 Υλικό και είδη πένας 7.2 Πώς κρατάω την πένα 7.3 Η πένα πάνω στη χορδή 7.4 Η κίνηση του καρπού όταν παίζω με την πένα 7.5 Η θέση ? και η άρση ? 7.6 Σε ποια περιοχή της χορδής χτυπάω την πένα 8. Το σώμα μου όταν παίζω ούτι 8.1 Ελεύθερο σώμα και μουσική 8.2 Ο πόνος και οι τραυματισμοί 8.3 Ο χάρτης του σώματος 9. Aσκήσεις διάτασης και ενδυνάμωσης των χεριών 9.1 Γενικές αρχές για τη θέση του σώματος όταν εκτελώ τις ασκήσεις 9.2 Ζέσταμα 9.3 Διατάσεις 9.4 Αποθεραπεία και χαλάρωση 9.5 Προέλευση και σημασία των ασκήσεων 10. Αναπνοή 10.1 Διαφραγματική αναπνοή 10.2 Αναπνέω με όλο μου το σώμα 10.3 Η ελεύθερη αναπνοή όταν παίζω μουσική 10.4 Η ανάσα στη μουσική Β ΜΕΡΟΣ 11. Ο ήχος και η πυθαγόρεια κλίμακα 11.1 Ο ήχος και τα χαρακτηριστικά του 11.2 Πώς παράγεται ο ήχος στο ούτι 11.3 Τα διαστήματα πάνω στη χορδή 11.4 Πυθαγόρας και πυθαγόρεια κλίμακα 12. Συγκερασμός και τροπικότητα 12.1 Τι είναι ο συγκερασμός ΤΟ ΟΥΤΙ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ 12.2 Σύντομη ιστορία των τρόπων και του (ισο)συγκερασμού στη δυτική μουσική 12.3 Η «ασυγκέραστη» τροπική μουσική 12.4 Ασυγκέραστα και συγκερασμένα όργανα 13. Βασική Θεωρία κλασικής οθωμανικής/τουρκικής μουσικής Ποια η σχέση της θεωρίας με την πράξη στη μουσική; Τι τη θέλουμε τη θεωρία; Κλασική οθωμανική/τουρκική μουσική 13.3 Το σύστημα σημειογραφίας και διδασκαλίας της κλασικής οθωμανικής/τουρκικής μουσικής 13.4 Βασική θεωρία 13.5 Οι περντέδες και τα ονόματά τους 13.6 Τετράχορδα και πεντάχορδα 13.7 Η βάση, ο προσαγωγέας, οι δεσπόζοντες φθόγγοι, οι μελωδικές έλξεις και οι μουσικές καταλήξεις 13.8 Η απόλυτη και η σχετική ανάγνωση της παρτιτούρας 13.9 Οι συχνότεροι τόνοι, ή αλλιώς κουρδίσματα, και τα ονόματά τους 14. Μακάμ, θεωρία και πράξη 14.1 Η λέξη μακάμ, τι είναι το μακάμ 14.2 Τα 12 μακάμ 14.3 Μακάμ Buselik 14.4 Μακάμ Hicaz 14.5 Μακάμ Ussak 14.6 Μακάμ Huseyni 14.7 Mακάμ Rast 14.8 Μακάμ Segah 14.9 Μακάμ Saba 14.10 Μακάμ Kurdi 14.11 Μακάμ Nihavend 14.12 Μακάμ Nev-Εser 14.13 Μακάμ Nikriz 14.14 Μακάμ Hicazkar 15. Ρυθμική συνοδεία 15.1 Ρυθμός 15.2 Τι είναι τα ουσούλ της οθωμανικής μουσικής 15.3 Ρυθμική συνοδεία στο ούτι 16. Οι ρυθμοί και τα ουσούλ 16.1 Δίσημοι 16.2 Τρίσημοι 16.3 Τετράσημοι 16.4 Πεντάσημος 16.5 Eξάσημοι 16.6 Επτάσημοι 16.7 Εννιάσημοι 16.8 Μικτό ρυθμικό σχήμα: εννιάσημος με επτάσημο 16.9 Δεκάσημοι 16.10 Εντεκάσημος 16.11 Δεκατετράσημος 16.12 Ουσούλ τριάντα δύο τετάρτων 17. Εκφραστικές τεχνικές, στολίδια 17.1 Carpma 17.2 Σύντομες νότες που προηγούνται μιας βασικής 17.3 Βιμπράτο (vibrato) 17.4 Γκλισάντο (glissando), γλίστρημα 17.5 Τρέμολο (tremolo) 17.6 Ισοκράτης (pedal) 17.7 Συνοδεία βηματικής κίνησης με οκτάβες 17.8 Στακάτο (staccato) 17.9 Βασικές συγχορδίες στο ούτι 17.10 Αρμονικές ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Α ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΟΥΤΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΟΥΤΙΣΤΡΙΕΣ Β. ΜΙΚΡΟ ΛΕΞΙΚΟ Γ. ΧΑΡΤΕΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΠΗΓΕΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ