Σύμφωνα με τον Όμηρο, η Κρήτη είχε 90 πόλεις, και πιο σπουδαία από όλες ήταν η Κνωσός, πυρήνας του μινωικού πολιτισμού. Ο πολιτισμός αυτός, που γνώρισε το απόγειο του στην Κρήτη κατά την Εποχή του Χαλκού, είναι από τους πλέον σημαντικούς στη λεκάνη της Μεσογείου. Το όνομα Κνωσός αναφέρεται στις μινωικές πινακίδες της Γραμμικής Β' Γραφής και έτσι τη μνημονεύει ο Όμηρος αλλά και ο Στράβωνας. Όταν περιδιαβαίνει κανείς τους διαδρόμους της μινωικής πολιτείας καταλαβαίνει πως στον τόπο αυτό συναντήθηκε ο μύθος με την ιστορία. «Ο Μίνωας, ο Δαίδαλος, ο λαβύρινθος, η ψυχή του μύθου! Μέσα από τη γη προβάλλουν οι ζωντα­νές ρίζες ενός παρελθόντος τεσσάρων χιλιετιών, ορισμένες από τις οποίες είναι μονάχα ο απόηχος των ωραιότερων μύθων του ελληνικού πολιτισμού», θα γράψει στις αρχές του 20ού αιώνα ο Ελβετός λόγιος Ντανιέλ Μπω-Μποβύ. Η Κνωσός, ο Μίνωας, γιος, όπως τον θέλει η μυθολογία, του Δία και της Ευρώπης, η βασίλισσα Πασιφάη και ο τερατόμορφος γιος της, ο Μινώταυρος, η Αριάδνη και η Φαίδρα μοιάζει να περπατούν ακύμη ολοζώντανοι στα ανακτορικά ερείπια, προς απογοήτευση του ποιητή μας Κώστα Ουράνη που σημείωνε το 1933 στην εφημερίδα Πρωία για τα ερείπια της Κνωσού: «Το θέαμα τους μ' απογοήτευσε. Είναι το πιο ανέκφραστο πράγμα που έχω δει... Δεν υπάρχει μια σπασμένη μαρμάρινη στήλη ή ένα πεσμένο κιονόκρανο που να κρατάει κάτι από τη θέρμη της ζωής και που να μπορεί να περνάει πάνω του σαν χάδι η ματιά μας... Τα ερείπια της Κνωσού δεν είναι παρά αγκωνάρια και άμορφοι τοίχοι χωρίς ομορφιά, χωρίς αξιοπρέπεια στην καταστροφή τους». Ουδείς αναμάρτητος... Η Κνωσός είναι σήμερα για την Ελλάδα ό,τι η Πομπηία για την Ιταλία, το μινωικό θαύμα συνεχίζει να γοητεύει τον επισκέπτη αλλά και να προκαλεί τον επιστήμονα, αρχαιολόγο ή ιστορικό. Οι αρχαιολόγοι Γιάννης Σακελλαράκης και Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη, τους οποίους ευχαριστώ με όλη μου την καρδιά, με τη γνώση και την επιστημονική κρίση τους έδωσαν πνοή ζωής στον τόμο αυτό που φιλοδοξεί να οδηγήσει τον σημερινό αναγνώστη στις πηγές, αν μπορεί να τις ονομάσει κανείς έτσι, του ευρωπαϊκού πολιτισμού.